نشریه مطالعات در دنیای رنگ
سال سوم شماره 2 (پیاپی 9، تابستان 1392)

بررسی فرآیند ایجاد خش نشان می دهد که عوامل خراشنده بعد از نفوذ در پوشش، ضمن حرکت در داخل آن، تنش های کششی و فشاری به ترتیب در پشت و جلوی عامل خراشنده بر پوشش اعمال می کنند. چگونگی پاسخ پوشش به این تنش ها تعیین کننده نوع خش ایجاد شده در آن ها است. همچنین چگونگی پاسخ خود تحت تاثیر ویژگی های ویسکوالاستیک پوشش، دما و نرخ اعمال تنش توسط عامل ایجاد کننده خش است. بر این اساس به نظر می رسد که بررسی الگوهای رفتاری تنش-کرنش پوشش ها و عوامل حاصل از آن می تواند برای پیش بینی مقاومت به خش پذیری و نیز نوع خش های ایجاد شده در پوشش مورد استفاده قرار گیرد. لذا در این مقاله سعی شده است تاثیر رفتار تنش-کرنش پوشش های رویه خودرو بر عملکرد مقاومت به خش پذیری آن ها مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به کاربرد گسترده کارواش های آزمایشگاهی برای ارزیابی مقاومت به خش پذیری پوشش های خودرو، این آزمایش به عنوان مرجعی برای مقایسه در نظر گرفته شده است. نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهد که کاهش مدول یانگ و تنش تسلیم و افزایش چقرمگی پوشش می تواند موجب بهبود مقاومت به خش پذیری آن طی کارواش گردد. به هرحال وابسته بودن نتایج حاصل از آزمایش کشش به نرخ کرنش و دما، در برخی موارد برقراری ارتباط میان نتایج این آزمایش با کارواش را با مشکلاتی همراه کرده است که رفع آن مستلزم انجام آزمایش کشش در نرخ کرنش بالا و یا دماهای پایین است که مقادیر دقیق آن ها با استفاده از معادله WLF قابل محاسبه هستند. همچنین لحاظ کردن قابلیت ترمیم خش های پلاستیک در اثر افزایش دما، می تواند موجب حصول داده های واقعی تر در انواع کارواش ها گردد.

پلیمرهای پرشاخه به خاطر ساختار بسیار شاخه ای و تعداد زیاد گروه های عاملی خود دارای خصوصیات منحصر به فردی می باشند که آن ها را برای استفاده در بسیاری از کاربردها جالب توجه کرده است. یکی از پلیمرهای پرشاخه ای که بسیار مورد توجه قرار گرفته است پلی استرهای بر پایه2، 2- بیس (متیلول) پروپیونیک اسید است. در این مقاله نتایج مطالعات انجام گرفته شده بر روی پلی استرهای پرشاخه بر پایه2، 2- بیس (متیلول) پروپیونیک اسید به عنوان یکی از ترکیبات مهم در ساخت پلیمرهای پرشاخه ارائه شده است. سپس تاثیر عوامل و شرایط مختلف بر سنتز پلی استرهای پرشاخه و تاثیر آنها بر جرم مولکولی، ساختار و ویژگی های به دست آمده مورد بحث قرار گرفته است. در خاتمه نتایج آخرین یافته ها و کاربردهای به دست آمده از این دسته از ترکیبات آورده شده است تا درک کاملی از رابطه ساختار و خواص آن ها مشخص شود.

دیرسوزکننده ها ترکیباتی هستند که برای اصلاح خواص اشتعال پذیری به پلیمرها، منسوجات و پوشش ها افزوده می شوند. مواد مختلفی از جمله ترکیبات فسفردار، هالوژن دار، انواع اکسیدها و هیدروکسیدهای فلزی و معدنی به عنوان دیرسوزکننده مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه با اعمال محدودیت های زیاد درباره استفاده از دیرسوزکننده های هالوژن دار، نقش ترکیبات فسفردار در این زمینه پررنگ تر شده است. تحقیقات جدید روی تولید دیرسوزکننده های بدون هالوژن و همچنین استفاده از فناوری نانو در این زمینه متمرکز شده است. سازوکار اصلی دیرسوزکنندگی به نوع دیرسوزکننده و ماده ای که دیرسوزکننده در آن به کار رفته است بستگی دارد، ولی سازوکار عملکرد این مواد را می توان به دو گروه کلی عملکرد در فاز گاز و فاز متراکم تقسیم کرد. در این مقاله به انواع دیرسوزکننده ها و سازوکارهای عملکرد این مواد پرداخته شده است.

رنگزاهای آزو یکی از عمده ترین و بزرگترین گروه رنگ های سنتزی می باشند که با توجه به حجم مصرفی بالا، سهولت تولید و طیف وسیع کاربرد این رنگزاهای آلی در صنایع مختلف پلاستیک سازی، چرم سازی، داروسازی و غیره، کمتر به سرطان زا بودن آنها توجه می شود. بنابراین لازم است با استفاده از روش های دقیق و دستگاهی مانند روش های کروماتوگرافی با عملکرد بالا HPLC، کروماتوگرافی گازی متصل شده به اسپکتروفتومتری جرمی) (GC-MS و یا روش های پیشرفته و یا حتی پیچیده تر مثل، کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا - یونیزاسیون شیمیایی با فشار اتمسفری- طیف سنجی جرمی) MS-APCI- (HPLC استخراج مایکروویو MAE، استخراج با سیال فوق بحرانی SFE، اسپکتروفتومتر جرمی چهارقطبی سه گانه با آشکارساز یونیزاسیون الکترواسپری(HPLC-ESI-MS)، میزان آمین های ممنوعه در محصولات مختلف بخصوص اسباب بازی ها که در تماس با دهان کودکان هستند ارزیابی شود. به طور کلی، اندازه گیری رنگ های آزو شامل مراحلی از قبیل آماده سازی، استخراج و نهایتا تعیین مقدارکردن آنها با روش های دستگاهی خواهد بود. در این مقاله سعی شده است که به مزایا و معایب کاربرد رنگزاهای آلی، روش های استاندارد جهت تعیین مقدار فلزات سمی به کار رفته در رنگ اسباب بازی ها و سنجش کمی رنگ آزو پرداخته شود. قطعا مطالعات وسیع تر و روش های دقیق دستگاهی در سطح کشور، برای بررسی کیفیت اسباب بازی کودکان نیاز داریم.

پوشش های نانوساختار در مقایسه با مواد حجیم، خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی بسیار ویژه ای از خود نشان می دهند که منجر به کاربردهای گسترده آنها در فناوری های بسیار پیشرفته شده است. این خواص ویژه از اندازه نانوی آنها منتج می گردد. از نقطه نظر کاربردهای صنعتی پوشش های نانوساختار، خواص مکانیکی ویژه آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین طراحی و گسترش پوشش های نانوساختار سخت با خواص مکانیکی مناسب به شدت مورد توجه صنعت می باشد. با توجه به اهمیت این گروه از پوشش ها در صنعت به روز، مقاله حاضر به اصول طراحی، روش ساخت و کاربردهای این گروه از پوشش ها می پردازد.

امروزه رنگ موهای شیمیایی متنوعی با طیف وسیعی از رنگ ها به بازار عرضه شده اند که جای رنگ های طبیعی را گرفته اند. این رنگ ها در انواع موقتی، نیمه دائمی و دائمی موجود می باشند. در این میان، رنگ موهای دائمی از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. این رنگ موها شامل مولکول های کوچک بی رنگی هستند که به داخل ساقه مو نفوذ می کنند و پس از انجام یک سری واکنش های شیمیایی، مولکول های رنگ بزرگی را به وجود می آورند که به دلیل اندازه بزرگشان در داخل ساختار مو به دام می افتند. در این مقاله پس از نگاهی گذرا به این نوع رنگ موها، ترکیبات تشکیل دهنده آنها و واکنش هایی که این ترکیبات در آنها شرکت می کنند، برخی از پیشرفت های علمی جدید در این زمینه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.